در علم کامپیوتر، هوش مصنوعی یا هوش ماشینی به هوشمندی گفته میشود که از هر نوع ماشین (و نه انسان) به دست آید. به عبارتی هر دستگاهی که توانایی درک محیط و فعالیت با حداکثر شانس موفقیت را داشته باشد یک دستگاه هوشمند نامیده میشود. در مجموع اصطلاح هوش مصنوعی برای توصیف ماشینها یا کامپیوترهایی به کار میرود که فعالیتهای شناختی وابسته به ذهن انسان را به خوبی انجام دهند. از میان فعالیتهای مهم شناختی میتوان به «یادگیری» و «حل مسئله» اشاره کرد.
انواع هوش مصنوعی
هوش مصنوعی به دو نوع «هوش مصنوعی محدود» (Narrow AI) و «هوش مصنوعی عام» (General AI) تقسیم میشود. هوش مصنوعی محدود به نام «هوش مصنوعی ضعیف» (Weak AI) نیر شناخته میشود.
هوش مصنوعی محدود همان هوشمندی است که همهی ما در کامپیوترهای امروزی مشاهده میکنیم. سیستمهای هوشمندی که تحت آموزش یا یادگیری خودکار، انجام وظایف خاص را بدون برنامهریزی اختصاصی برای آن وظایف، ممکن میکنند. چنین نوعی از هوشمندی درکاربردهایی همچون تشخیص صدا و زبان در دستیارهای مجازی مانند سیری یا گوگل هوم دیده میشود. از کاربردهای دیگر هوش مصنوعی محدود میتوان به سیستمهای شناسایی بصری در خودروهای خودران و موتورهای پیشنهاد محصول در خریدهای آنلاین اشاره کرد. این سیستمها برخلاف انسانها تنها توانایی یادگیری انجام وظایف محدودی را دارند و به همین دلیل، هوش مصنوعی محدود نامیده میشوند.
هوش مصنوعی عام تفاوتهای عمدهای با نوع محدود دارد. چنین سبکی از هوشمندی میتواند رفتارهایی بسیار شبیه به انسان را از خود نشان دهد. در واقع هوش مصنوعی عام، انعطافپذیری بیشتری داشته و امکان یادگیری مهارت برای انجام دادن وظایف بسیار متنوع را دارد. هر فعالیتی از کوتاه کردن مو تا منظم کردن فایلهای صفحهی گستردهی مدیران تا حتی استنباط و نتیجهگیری از اطلاعات و تجربههای کسب شده، توسط یک هوش مصنوعی عام قابل انجام هستند. هوش مصنوعی که در فیلمهای سینمایی میبینیم و نگرانی ما را از آیندهای تحت سلطه ماشینها افزایش میدهد، همان هوش مصنوعی عام است. البته چنین نوعی از هوشمندی امروز در جهان وجود ندارد و محققان هوش مصنوعی نیز همهی تلاش خود را برای توسعهی آن به کار گرفتهاند.
در سالهای 2012 و 2013 یک نظرسنجی در میان چهار گروه متخصص هوش مصنوعی توسط وینسنت سی مور و نیک بوستروم، متخصصان هوش مصنوعی و فلسفه انجام شد. نتایج نظرسنجی احتمال رسیدن به هوش مصنوعی عام را تا دهههای 2040 و 2050، حدود 50 درصد بیان میکرد که تا سال 2075 به احتمال 90 درصد میرسید. بوستروم میگوید هوش مصنوعی عام یا ابرهوشمندی (Superintelligence) هرگونه هوشی است که از لحاظ تواناییهای شناختی در همه حوزههای ممکن، انسان را شکست میدهد.